Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nedir?

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ruhsal hastalıkların tedavisinde en çok kullanılan ve en işlevsel olan terapi yöntemlerinden biridir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Aaron Beck tarafından geliştirilmiş, bilişsel modelle temellenen kanıta dayalı bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bu yaklaşımın davranışçı kısmı; kişinin gözlemlenebilen uyumsuz davranışlarını belirleyip çeşitli terapi teknikleri aracılığıyla daha uyumlu davranışlar kazandırmayı amaçlar. BDT’nin bilişsel kısmı ise, kişinin zihinsel süreçlerini ele alır.

Bilişsel Model, işlevsiz düşüncenin (kişinin duygu durumunu ve davranışını etkileyen) tüm psikolojik bozukluklarda yaygın olarak görüldüğünü savunmaktadır. İnsanlar düşüncelerini daha gerçekçi, işlevsel ve daha uyumlu şekilde değerlendirmeyi öğrendiklerinde, duygu durumlarında ve davranışlarında iyileşme yaşamaktadır.

Bilişsel terapistler, duygusal ve davranışsal değişiklikler oluşturmak için kişinin düşünme ve inanç sisteminde bilişsel değişiklikler yapılmasının çeşitli yollarını aramaktadır. Altta yatan işlevsiz inançların değiştirilmesi ile daha kalıcı ve uzun vadeli değişiklikler oluşturulur. Örneğin; kendinizle ilgili var olan düşüncelerinizi sürekli olarak küçümser ve hafife alırsanız, altta yatan bir ''yetersizlik'' inancına sahip olabilirsiniz. Bu genel inancı değiştirmek, karşılacağınız durumlardaki algılayış şeklinizi sağlıklı duruma getirmektir. Bu işlevsiz inancınızı değiştirdiğinizde, ''yetersizlik'' teması ile ilgili çok sayıda işlevsiz düşünceye sahip olmazsınız. ''Hiçbir şeyi doğru yapamıyorum.'' yerine hata yaptığınız belirli durumlarda muhtemelen şöyle düşüneceksiniz : '' Bu (belirli bir konu, görev vb.) konuda iyi değilim.''

Bilişsel Davranışçı Terapinin Temel İlkeleri

- BDT'de sorunlar bilişsel kavramlarla formüle edilir.

- BDT, terapötik bir anlaşma gerektirir.

- BDT, seans içerisinde aktif katılımı ve iş birliğini vurgular.

- BDT, şu an ve şimdi odaklıdır.

- BDT, amaca yöneliktir ve soruna odaklanır.

- BDT, eğiticidir ve kişiye kendi terapisti olmasını öğreterek, problemlerin tekrarlanmasını önlemeyi hedefler.

-BDT, zaman sınırlıdır ve kısa sürelidir. (ancak, kişilik bozuklukları gibi kronik sorunlarda birkaç yıla kadar uzatılabilir.)

-BDT görüşmeleri( seanslar) yapılandırılmıştır.

-BDT, kişiye kendi işlevsel olmayan düşünce ve inançlarını tanımasını, değerlendirmesini ve değiştirmesini öğretir.

-BDT, düşünce, duygu ve davranışı değiştirme amacıyla birçok bilişsel ve davranışçı teknik kullanır.

Kaynak:

Cognitive Behavior Therapy - Basics and Beyond, Judith S. Beck